Daha sonra Yahudi olunabilir mi?
Daha sonra Yahudi olup olamayacağı sorusu son zamanlarda en sık sorulan sorulardan biri. Peki sonradan Yahudi olunabilir mi? İşte sorular ve detaylar…
SONRA YAHUDİ OLABİLİR MİSİNİZ?
Türk Musevi Cemaati Lideri Silvyo Ovadya, Milliyet Gazetesi’ne verdiği röportajda şu ifadelere yer verdi.
“Bir kişinin sonradan Yahudi olması çok zordur. En az 3-5 yıllık bir eğitimden geçmesi gerekir. Yahudi din adamı olmak ise daha da zordur. En az beş yıllık özel bir süreç gerektirir.”
YAHUDİ NEDİR?
Arapçada yehûd, İbranicede yehudi ve Aramicede yehuday(e) şeklindedir. Kur’an-ı Kerim’de Hz. Peygamber zamanında yaşamak ve Hz. “Yehûd” kelimesinin yanı sıra aynı kökten gelen “hûd” ve “(ellezîne) hâdû” tabirleri de İsrailoğullarının devamı olarak görülen Yahudileri ifade etmek için kullanılmıştır. Musa’nın şeriatına bağlı kalmaktır (örneğin Bakara 2/62; Nisâ 4). /46; el-Maide 5/18; el-En’am 6/146; et-Tevbe 9/30; en-Nahl 16/118; el-Hac 22/17; el-Cum’a 62/6; İsrailoğulları Kullanılan bileşik Beni İsrâîl’dir). Bir ayette Yahudi olarak geçmektedir (Âl-i İmrân 3/67). Müslüman alimler yehûd ve hûd kelimelerini hevd (hâde-yehûdu) köküyle bağdaştırmışlardır ki bu da “tövbe edip hakikate dönmek” anlamına gelir (Taberî, II, 143). Hûd, “hâid”in çoğuludur veya yehûd kelimesindeki y harfinin eksik olmasıyla oluşur; Bazı kıraatlerde bu kelime yehûd diye okunur. Yehûd’un gayesi “yehûdiyyîn”dir (tövbe edenler; Lisânü’l-?Arab, “hvd” mad.). Yahudilere bu ismin verilmesinin sebebi, bir görüşe göre Musa zamanında İsrailoğullarının buzağı heykeline taptıklarına pişman olup Allah’a “hüdne ileyke” (sana döndük) demeleridir. ‘raf 7/156). Diğer bir görüş ise Yehud’un bir kabile adı olduğu ve kelimenin kökeninin -Hz olduğu yönündedir. Yakup’un on iki oğlunun en büyüğü olan Yehuza’ya atıfta bulunarak – “yehû?” Zal harfinin kol harfine dönüştürülmesiyle Arapça hale geldiği belirtilmektedir (a.g.e., ay; Elmalılı, I, 374; İbranice yehudi ve Aramice yehudaye kelimelerinin noktalı yazımla yehudi/yehudaye olarak okunmasıyla ilgili olarak bkz. Hopkins, XVII[1997] , S. 13-16). Başlangıçta övgü sözcüğü olan yehûd kelimesi, şeriatlarının reddedilmesinden sonra artık övgü anlamını taşımasa da Yahudilerle ilgili bir isim olarak kullanılmıştır (Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât, “hvd). ” sanat.). “Hâde” tabiri Yahudi olmayı, “hevvede” ise bir kimsenin Yahudi dinine geçmesini ifade etmektedir. Arthur Jeffery, dilbilimcilerin yehûd kelimesinin yabancı bir kökene sahip olduğu konusunda hemfikir olduklarını, ancak bu kökenin İbranice mi yoksa Farsça mı olduğu konusunda fikir ayrılıkları yaşadıklarını belirtmektedir. Jeffery’e göre Pehlevi ve Avestan dillerindeki “yehût” ve “yehûd” kelimelerinin aslen Aramice’den geldiği açıktır. Jeffrey de sözün Hz. Muhammed döneminden önce Güney Arabistan bölgesi ile ilgili şiir ve yazıtlarda yer aldığına dikkat çeken Erdoğan, kökeni İbranice/Aramice olan kelimenin Güney Arabistan üzerinden Hicaz bölgesine girdiği tezine dikkat çekti. Kur’an-ı Kerim’in Kelime Dağarcığı, s. 294; kelimenin Arapça köklerden türediği görüşü ve Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. M. Sâlih Tevfîk, s. 33.[2004] , S. 319-347).
Yehud’un İbranice kelimesi yehudi, Yehuda’ya dayanmaktadır. Yehuda, özellikle Hz. Yakup’un on iki oğlundan dördüncüsünün (İsrailliler) özel adı (Yaratılış, 29/35; Ezra, 10/23; Nehemya, 11/9; 12/8, 34, 36), ardından Yakup’un oğlunun soyunu ifade etmek için Kabile adı gelir. Yahuda (Yaratılış, 49/10; Çıkış, 31/2; Yeşu, 15/1; Hakimler, 1/2, 8; II Samuel, 2/4; I Krallar, 12/21; Ezra, 1/5) ve Filistin’in güneyinde en büyük kavim olan Yehuda kabilesine mensup kişilerin yerleştikleri bölgenin adı olarak kullanılmıştır (Yeşu, 20/7; Hakimler, 15/10; I Samuel, 22/5; II. Krallar, 23/2; Yeşaya, 3/1; 5/3; Yeremya, 4/4; 18/11; Amos, 7/12). Daha sonra oğlu Süleyman’ın ölümünden sonra Yahuda soyundan gelen Davut tarafından kurulan ve kuzeyde İsrail Krallığı’nın aksine Yehuda bölgesi ile sınır komşusu olan Yehuda kabilesi ve Yehuda kabilesi ile komşudur. Benyamin ve Levi, Babil sürgününden sonra (MS d. VI. yüzyıl) kurulan Kudüs merkezli krallığa ilgili bölge ve ilin adı olarak dahil edilmiştir (II Samuel, 5/5; II Krallar, 16/1-2; Yeremya, 17/20; 25/1; Haggay, 1/1; Mika, 1/5; Ester, 2/6; Ezra, 1/2; 5/8; Nehemya, 5/14; II Tarihler, 11/17 ; 34/11). Kelime, Ahd-i Atik boyunca önceleri şahıs ve kabile ismi şeklinde, daha sonra ise özellikle sürgün sonrası dönemde ilgili bölge ve dini-siyasi kimlikle bağlantılı olarak ve Rabbani literatüründe kullanılmıştır. bir kavmin (Yehuda Oğulları; bkz. Sota, 8/11; Taanith, 4/5) ve bölgenin (Yehuda halkı; bkz. Ketuboth, 4/12; 13/10) yanı sıra kişi adı olarak da kullanılmıştır. .
Hz. Yaratılış kitabında Yakub’un oğlu Yehuda’ya verilen isimle ilgili açıklamada, yehuda kelimesi ile “kabul etmek, itiraf etmek, şükretmek, övmek” anlamına gelen “hoda” (hdh) fiili arasında bağlantı kurulmaktadır. Hz. Yakup’un karısı (Lea) dördüncü kez hamile kalıp bir erkek çocuk daha doğurunca, “Bu sefer Rabbime hamd edeceğim” dedi ve oğlunun adını Yehuda koydu (29/35). Daha sonraki bir pasajda Yehuda’nın kardeşleri tarafından övüleceği ve onlardan üstün olacağı belirtilmektedir (49/8-10). Modern araştırmacılar, Tevrat’ta geçen Yehuda ismi ile övgü manaları arasındaki bağlantının, ses benzerliğine dayalı bir kelime oyunu olarak anlaşılması gerektiğine ve aralarında Yakup’un oğlu Yehuda ve Hz. Yehuda onun soyundan geliyordu, her zaman övgüye değer davranışlar sergilemiyordu. dikkat çekmiştir (Harvey, s. 13). İsrailli dilbilimci Israel Yeivin, kelimenin Arapça “alçak arazi” anlamına gelen “vhd” kökünden geldiğini öne sürdü. Buna göre, ‘Yehuda’ kelimesi ya kabilenin yerleştiği bölgeyi (Yehuda’nın dağlık bölgesinin batısındaki alçak arazi; bkz. Şebith, 9/2) ya da kabilenin başlangıçtaki düşük sosyal statüsünü ifade eder. Yehuda’nın Kenanlı karısı ve Kenanlı unsurlar böylece soya karıştı. İlgili bir terminolojidir (Encyclopaedia Judaica, XI, 475).
Yahudi geleneğinde “Yahudi-övgü ilişkisi” sürdürülmüş ve İskenderiyeli Yahudi filozof Philo, “Tanrı’yı öven akıl” olarak tanımladığı dördüncü çocuk Yehuda’nın kendisinin de övgüye layık olduğunu ve kutsaldı ve ilişkisini dört rakamıyla temsil edilen mükemmellik ve erdemle ilişkilendiriyordu. dikkat çekmiştir (“Nuh’un Ekici Olarak Çalışması Hakkında”, 134-135). Rabbani literatürde Yehuda, kardeşlerinin lideri olarak öne çıkmış ve Yusuf’un kuyuya atılmasından ve babası Yakup’un yaşadığı üzüntüden bizzat sorumlu tutulmuştur (Genesis Rabbah, 84/17; Midrash Tanhuma, Wayyeshev, 9/8-) 10). Öte yandan Tevrat’taki bir olaya dayanarak (Yaratılış, 38/24-26), Talmud’da Yehuda’nın suçunu itiraf eden, Allah’ın adını takdis eden ve diğer kardeşlerine örnek olan ilk kişi olduğu belirtilmektedir. bu bakımdan suçu affedilmiş ve ahireti kazandığı belirtilmektedir (Sotah, 7b, 10b; Makkoth, 11b; kelimenin Arapça “itiraf” anlamına gelen “vdy” köküyle ilişkilendirilmesi hakkında bkz. Muhammed Sâlih) Tevfîk, s.33 [1425/2004], s.322). Aynı zamanda Yehuda ismi ile Allah’ın kutsal ismi (YHVH) arasında da bir bağlantı kurulmuş ve Yehuda’nın Allah ismindeki dört harften (yod-he-vav-he) oluştuğuna dikkat çekilmiştir – ve sayısal değeri dört (Sotah) olan “dalet” harfi. , 10b). Rabbani literatüründe Mısır’dan çıkış sırasında Kızıldeniz’e ilk giren ve Kenan topraklarının fethi sırasında Kenanlılarla ilk karşı karşıya gelen kavim olup, aynı zamanda Mısır’ın birçok önemli halkının da içinde bulunduğu kavimdir. İsrailoğullarının, özellikle de Kral Davud’un tarihi esas alınmış ve mesih, Yehuda’nın diğer İsrail kavimlerinden üstünlüğü, onun ortaya çıkacağı soy olduğu gerekçesiyle vurgulanmıştır (Sotah, 37a; Abodah Zara, 25a; Yaratılış Rabbah, 98/8). Ayrıca Tevrat’ta Yehuda’nın kardeşleri tarafından övüldüğüne dayanılarak Yakub’un soyundan gelenlerin tamamının Yahuda’ya izafe edileceği ve Yahudi olarak adlandırılacağı belirtilmektedir (Genesis Rabbah, 98/6). Rabbinik literatürde de Kudüs merkezli Yehuda bölgesine üstünlük atfedilmiştir (Mişna, Gittin, 5/6; Hagiga, 3/4).
Yehudi kelimesi (çoğul yehudim, yehudiyya olarak tercüme edilmiştir) Eski Ahit’te “Yehuda kabilesine/bölgesine ait olmak” anlamında ve özellikle de kabileden olsun olmasın Yehuda bölgesinde yaşayanları ifade etmek için kullanılmıştır. Yehudalı olsun olmasın, bu bölgeden olanlar ve Babil sürgününden sonra tüm İsrail kabilelerinin kalıntıları. (Krallar II, 16/6; 25/25; Yeremya, 40/11-12; 44/1; 52/28-30; Zekeriya, 8/23; Ester, 3/4, 6; Nehemya, 1/2; 4/1-2; 13/23; I. Tarihler, 4/18). Ahd-i Atîk’in Aramice kısımlarında Yehudî’den “yehudaye” olarak söz edilmektedir (Ezra, 4/12, 23; 5/1, 5; 6/7, 8, 14; Daniel, 3/8, 12). Ayrıca “yehudit”, Yehuda bölgesinde veya bölgesinde yaşayanların konuştuğu dil için de kullanılmaktadır (II. Krallar, 18/26-28; Yeşaya, 36/11-13; Nehemya, 13/24; II. Tarihler, 32/18), Ester kitabında “Yahudi olmak veya Yahudi gibi görünmek” anlamına gelen “mityahadim” ifadesi geçmektedir (8/17). Eski Ahit döneminde, özellikle sürgünden sonra, dini, siyasi ve ulusal anlamları aynı anda taşıyan ‘jehudi’ kelimesi, genellikle İsrail toprakları dışında yaşayan Yahudiler veya yabancılar tarafından ve İsrail dışındaki dillerde kullanılmıştır. İbranice. İsrail topraklarında yaşayan ve İbranice konuşan Yahudiler, İsrailoğullarının geçmişiyle bağlarını canlı tutmak için kendilerine İsrail (Yisrael) adını vermişlerdi (Encyclopaedia Judaica, XI, 253).
Yehudi kelimesi Philon’un yazılarında İbrani atası İbrahim’den yazarın kendi zamanına kadar olan tüm İsrailoğullarını/Yahudileri kapsayacak şekilde kullanılmaktadır (“Erdemler Üzerine”, 212; “Musa’nın Hayatı Üzerine”, I/1, 34; II/ 17). , 216). Eski Yahudi tarihçi Josephus, başlangıçta Yahudilerin Eber’e atıfla İbraniler (Ebraioi) olarak adlandırıldığını, Babil sürgününden döndükten sonra ise kökenleri Yehuda kabilesine dayanan yehudi olarak adlandırıldıklarını belirtti. Josephus’un açıklamasına göre kabile bu topraklara yerleşen ilk grup olduğundan hem bölge hem de halk bu isimle anılmıştır (“Yahudilerin Eski Eserleri”, 1/146; 11/173; “Apion’a Karşı”) , 1/22). Josephus, Şabat uygulaması, sünnet, yeme-içme kuralları, ibadet ve dil gibi tüm unsurları Yahudilerin ayırt edici özellikleri olarak kabul etmiştir (Harvey, s. 54; “Against Apion”, 1/22).
Eski Ahit’te Yakup’un soyundan gelen dini-etnik grup olarak Yahudilerin (ioudaias/ioudaios) isimlendirilmesi kullanılmış ve onların birçok yönden Yahudi olmayanlarla (Yahudi olmayanlar/Yunanlılar) aynı konumda oldukları vurgulanmıştır. (Peygamberlerin Elçileri, 18/4; 19/10; Romalılara Mektup, 1/16; 2/9-10; 3/9, 29; Galatyalılara Mektup, 2/14). Her ne kadar hem İsa’nın hem de Pavlus’un ve bazı Hıristiyanların Yahudi kökenli olduklarına işaret edilse de (Matta, 2/2; Markos, 15/18; Yuhanna, 3/1-2; 4/9; 8/31; 12/9-) 11; Elçilerin İşleri, 13/43; 14/1; 16/1; 22/3; Korintlilere Birinci Mektup, 9/20; Korintlilere İkinci Mektup, 11/24) özellikle Yahudi din adamları, İsa Mesih ve Hıristiyanlardan Cemaat karşıtlıkları ve İsa’nın öldürülmesinden sorumlu olmaları bağlamında zikredilmektedir (Matta, 26/47-27/26; Markos, 14/43-15/15; Luka, 22/47-23/25; Yuhanna, 8/44-48; 9/22; 11/45-53; 18/12, 31-40; Elçilerin İşleri, 12/1-3; 14/2; 18/12-17; 25/24; Birinci Mektup Selaniklilere, 2/ 14-15).
Rabbani literatüründe, Eski Ahit’te olduğu gibi ağırlıklı olarak Yahudileri ifade etmek için İsrail/İsrail Oğulları (Yisrael/Bene yisrael) tabirleri kullanılsa da, yehudi kelimesi de kullanılmaktadır (Megillah, 2/3; Ketuboth, 7/). 3). 6; Nedarim, 11/12, daha çok Talmud’da). Talmud’da, Ester kitabında adı geçen Mordehay karakterinin Benyamin kabilesinden olmasına rağmen Yahudi olarak nitelendirilmesine ilişkin bir yorumda, ‘Yehudi’ kelimesine tamamen dini bir içerik yüklenmiş ve “o” anlamında kullanılmıştır. putperestliği reddedendir” (Megillah, 13a). Sözcük Aramice/Farsçadan Yunancaya (ioudaios) ve Latinceye (judaeus), oradan da diğer Batı dillerine (jew, jude, judia, giudeo, juif) geçmiştir. 19. yüzyıldan itibaren yaygınlaşarak modern dönemde dini bağlılığın ötesinde “İbrani ırkına mensup kişi” anlamında kullanılmaya başlanmıştır. Hıristiyan çevrelerde İsa’ya ihanet eden Yahuda İskariyot’la özdeşleştirilen “Yahudi” terimi, uzun süre, yani 19. yüzyılda, olumsuz bir anlam taşıyordu. yüzyılda Avrupalı Yahudiler İbranice (İbranice) ve İsrailli (İsrail) isimlerini tercih ettiler (Mûsevî kelimesi Türkçede de benzer bir işlevi yerine getiriyordu). Yahudi soykırımı (holokost) sonrasında kelimeye yüklenen zıt anlam azalmıştır (JE, VII, 174).
Yahudi şeriatının (halaka) tanımına gelince, bir kişinin Yahudi sayılabilmesi için Yahudi bir anneden doğması veya Yahudi dinine geçmesi gerekiyor. Rabbinik Yahudiliğin bu tanımına göre, Yahudi bir anneden doğan çocuk, babası Yahudi olmasa bile Yahudi sayılır ve Yahudi olmayan bir anneden doğan çocuk, babası Yahudi olsa bile Yahudiliğe geçmek zorundadır (Kiddushin, 68b). ; Maimonides Kanunları, Yasak İlişki, 15/3-4; Talmud’u ve teolojik otoriteyi kabul etmeyen Karaim topluluklarında Tevrat’a dayalı ve babaya dayalı Yahudi tanımı esas alınır). Yahudi tanımındaki dini-etnik içeriğin gereği olarak, ister doğuştan ister sonradan başka bir dine geçen bir Yahudi, teknik olarak Yahudi karakterini kaybetmez, ancak başka bir dine mensup bir Yahudi olarak görülür. topluluktan ayrıldı). Dinini değiştirmeyen, Yahudi kurallarına göre yaşamayan günahkar bir Yahudi, Yahudi kimliğini öyle bir korur ki, bir Yahudi için geçerli olan tüm kurallar kendisi için de geçerlidir.
Yahudi tanımı meselesi modern dönemde özellikle İsrail Devleti’nin kurulmasıyla birlikte çeşitli tartışmalara yol açmıştır. Günümüz liberal Yahudi topluluklarının birçoğunda -geleneksel Yahudi tanımının aksine- başka bir dini benimsemedikleri sürece yalnızca babası Yahudi olan kişiler topluluğa kabul edilmektedir. Öte yandan İsrail Göç Yasası kapsamında, başlangıçta (1950) ebeveynleri yalnızca Yahudi olan veya başka bir dine geçen Yahudilerin İsrail vatandaşlığına kabulü, 1970 yılında yapılan düzenlemelerle kabul edilmemiştir. 2005’te Yahudi olarak tanımlanan kişilerin eşleri, çocukları ve torunları ile eş ve eşlerinin İsrail dışında gerçekleşmesi şartıyla onaylanmıyordu. Ortodoks olmayan topluluklara kabul edilen din değiştirmeler de göç yasası kapsamına girmektedir. Günümüzde farklı Yahudi cemaat ve gruplarına göre değişen dini, etnik, kültürel ve laik Yahudi tanımları bulunmaktadır.
